DOWA 81 - samolot, który miał służyć do pokonania
granicy pomiędzy NRD i RFN

Dziś, gdy minęło 15 lat od połączenia się obu państw niemieckich, warto przypomnieć pewien epizod z pogranicza historii powszechnej i historii lotnictwa. Powszechnie znana była wielka skłonność mieszkańców nieistniejącego już NRD do “wybierania wolności” i przekraczania na różne sposoby granicy ze swym bogatszym zachodnim sąsiadem. Posiłkowano się do tego celu różnymi sposobami i urządzeniami technicznymi, nie wyłączając lotni i balonu unoszonego ciepłym powietrzem.

Jeden z mieszkańców NRD, dyplomowany inżynier Gerhard F. Wagner, zamierzał wraz z żoną i trojgiem dzieci przekroczyć wewnątrz niemiecką granicę w rejonie Hof przy pomocy umyślnie w tym celu skonstruowanego i wykonanego samolotu DOWA 81. Samolot ten, o danych technicznych zebranych w tabeli poniżej, jest aktualnie eksponowany w Deutsches Museum w Monachium.

Samolot DOWA 81 w Deutsches Museum w Monachium.

Budowę samolotu utrudniał fakt, iż - z uwagi na konieczność dochowania tajemnicy - do jego wytworzenia można było używać tylko łatwo dostępnych materiałów. Z tych samych względów najdłuższa część samolotu nie mogła być dłuższa niż 4 m, tak, aby samolot na miejsce startu można było przewieźć przyczepką holowaną przez samochód osobowy. Mimo tych trudności budowę ukończono i samolot bez pasażerów został oblatany na odkrywce nieczynnej kopalni węgla brunatnego w Nonnewitz w pobliżu Lipska.

Synowie Wagnera: Udo i Jörg pomagają wykonywać próby silnika mierząc siłę ciągu na śmigle.

Właściwy lot się nie odbył, gdyż jeden dzień przed planowanym startem rodzina Wagnerów została aresztowana przez Stasi i oskarżona o podstępne przygotowania do nielegalnego przekroczenia granicy. Po rocznym przebywaniu w więzieniu, wskutek wstawiennictwa polityków austriackich, Wagnerów deportowano do RFN. W trakcie postępowania sądowego wschodnioniemiecki inspektorat lotnictwa wykonał badania samolotu i stwierdził, że jest on zdolny do lotu. Maszyna została skonfiskowana przez enerdowskie Ministerstwo Bezpieczeństwa Narodowego i była przechowywana w ministerialnej izbie pamięci.

W roku 1990 samolot był eksponowany na wystawie “Pojazdy ucieczki” w Muzeum Historii Niemiec w Berlinie, a następnie został zwrócony projektantowi i wykonawcy.

Andrzej Fryś

Szczegóły konstrukcji samolotu: chowane podwozie z kół motocyklowych i śmigło pchające napędzane silnikiem motocykla.

Historyczne silniki modelarskie w Deutsches Museum w Monachium.